Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan “Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi” lansmanı Maslak Orjin Plaza’da düzenlenen toplantı ile kamuoyuna aktarıldı. Toplantıya AYD Başkanı Nuri Şapkacı, AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Lideri Cem Eriç, Akademetre Research Kurucusu Dr. Halil İbrahim Zeytin ve EY Türkiye Şirket Ortağı, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Hizmetleri Lideri Ece Sevin katıldı.
Türkiye’nin alışveriş merkezi bölümünde güç tüketimi ve karbon ayak izini sistematik olarak ölçen birinci endeks çalışması sonuçları açıklandı. AYD (Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği) ve Akademetre iş birliğiyle hayata geçirilen AVM Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi, AVM’lerdeki güç tüketimi, karbon salınımı ve sürdürülebilirlik performansını ölçülebilir ve hesap verebilir hale getiriyor. Bu çalışma, dünya genelinde alışveriş merkezleri için tertipli karbon ayak izi ölçümlemesi yapan birinci sistematik araştırma olma özelliği taşıyor. Endeks sayesinde AVM’lerin çevresel tesirleri somut bilgilerle tahlil edilecek ve sürdürülebilirlik stratejilerine istikamet verilecek.
Toplantının açılış konuşmasını yapan AYD Başkanı Nuri Şapkacı: “Dünyamızın ve ülkemizin içinde bulunduğu iklim krizi nedeniyle de sürdürülebilirlik hayati bir değer taşıyor. Bu bağlamda AVM’lerinde sürdürülebilirlik adımlarını çok süratli atması gerekiyor. Geçen yılın sonlarında birinci adımlarını attığımız raporun ana eksenine iklim değişikliği, yatırımcı talepleri, değişen yasal düzenlemeler, mega trendleri ve tüketici beklentilerini aldık. Sektör paydaşları ile yapılan görüşmeler sonucunda Türkiye AVM Ekosistemi/sektörel sürdürülebilirlik yol haritasını oluşturduk. EY ile birlikte hazırladığımız ve AVM bölümünde bir birinci olan kapsamlı sürdürülebilirlik çalışmasının ikinci fazını 2 Mayıs 2024 tarihinde düzenlenen basın toplantısıyla açıkladık. Kesim için bir yol gösterici olacak bu raporun da çok değerli olduğuna inanıyoruz.” dedi.
AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Cem Eriç, konuyla ilgili şunları söyledi: “İklim değişikliğine bağlı problemler herkesin gündeminde. Bu meseleleri konuşmanın değil tahlil teklifleri üretmenin, aksiyona geçmenin vakti geldiğine inanıyorum. Bizler de AYD üyeleri olarak bu hususta aksiyona geçtik. Bu noktada devletlerin, kamu-özel dal tüm kuruluşların iş birliği içinde çalışması gerekiyor. Bölüm hareketi olarak da AYD’nin bu uğraşı değerli. Bu çalışmada tüm paydaşlarımızla sürdürülebilirliği bütünsel bir çerçevede ele aldık. Bu çalışmalar kolektif hale gelmezse, tesir gücünü artırmazsak istediğimiz sonuçları alamayız. Bu çalışma paydaşların kıyaslama yapması için değerli bir kaynak olacak. Sonra AVM’lere rehberlik etmek istiyoruz. Karbon ayak izini azaltmak için bir kesim amacı oluşturacağız.”
Sektörün Karbon Salınımı Birinci Kere Şeffaf Biçimde Ölçülüyor
AVM Sürdürülebilirlik ve Güç Endeksi, elektrik, su, doğalgaz tüketimi gibi kritik bilgileri değerlendirerek toplam kapalı alan (TKA), ortak alan (OG) ve kiralanabilir alan (GLA) bazında güç kullanımını raporluyor. Ayrıca iklim bölgesi, mimari yapı ve teknik altyapıya bağlı güç tüketim tahlilleri gerçekleştiriliyor.
- Türkiye genelinde 13,9 milyon m² GLA (kiralanabilir alan) dikkate alınarak hesaplanan güç endeksi, kiralanabilir alan bakımından AVM’lerin yaklaşık 1/5’inin data paylaşımıyla oluşturuldu.
- Türkiye’de AVM’lerin ortalama karbon ayak izi (OA+GLA) 65,4 kgCO₂e/m²/yıl olarak hesaplandı.
- Elektrik kaynaklı karbon salınımı 63,6 kgCO₂e/m²/yıl, doğalgaz kaynaklı ise 1,56 kgCO₂e/m²/yıl olarak belirlendi.
Bu bedeller, milletlerarası karbon ayak izi kriterleriyle kıyaslandığında Türkiye’deki AVM’lerin sürdürülebilirlik açısından orta düzeyde yer aldığını gösteriyor: Güç verimliliği tedbirleri alınmamış AVM’ler dünya genelinde 100-150 kgCO₂e/m²/yıl karbon salınımına sahip. Türkiye’deki AVM’ler ise bu düzeyin altında kalarak daha yeterli bir performans gösteriyor.
GES Kullanımı Artıyor, AVM’ler Kendi Gücünü Üretiyor
Güneş Güç Sistemleri (GES) kullanımına ait çarpıcı bilgiler de endekste yer alıyor:
- GES kullanan AVM’lerde, ortak alan elektriğinin %40,3’ü yenilenebilir güç kaynaklarından sağlanıyor.
- GES yatırımları ile AVM’lerin karbon ayak izinde yıllık %20’ye kadar azalma sağlanabiliyor.
Bu datalar, alışveriş merkezlerinin sürdürülebilir güç dönüşümüne süratle adapte olduğunu ve kesim genelinde yenilenebilir güç kullanımının artacağını gösteriyor.
AYD ve Akademetre’nin öncülüğünde yürütülen bu endeks çalışması, sadece AVM’lerin çevresel tesirlerini ölçmekle kalmayıp, güç verimliliği artırıcı tedbirler için de rehber niteliği taşıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
